قدس آنلاین - ارتقای سطح کیفی شعر دینی و آیینی یکی از دغدغه‌های مقام معظم رهبری در سال‌های اخیربوده است. بازخوانی رهنمودهای ایشان در دیدارهای شاعران با رهبر انقلاب، توجه معظم له را به این نوع شعری نشان می‌دهد.
در این دیدارها به نکات ظریفی اشاره شده است که اغلب مورد غفلت قرار گرفته است یا به اندازه لازم به آن‌ها توجه نشده است.
در دیدار اخیر رهبر معظم انقلاب اسلامی با شعران مذهبی‌سرا بر چند محور تأکید شد: مصون ماندن شعر آیینی از آسیب‌ها و آفت‌ها و تبلیغ سبک زندگی اسلامی با ابزار شعر دینی، پیوند شعر آیینی و شعر انقلاب و دامن نزدن به عصبیت‌های دینی در این گونه شعر.
در خصوص محورهای این دیدار مخصوصاً تبلیغ سبک زندگی اسلامی با ابزار شعر دینی و مذهبی و چگونگی تلفیق شعر مذهبی و سبک زندگی اسلامی و ایرانی با تنی چند از شاعران مذهبی‌سرا و حاضران در این نشست گفت وگو کرده‌ایم که می‌خوانید.
شعر مذهبی از حالت ویترینی خارج شود
احد ده بزرگی اولین اولویت شعر مذهبی را خارج شدن این شعر از حالت ویترینی آن می‌داند.
این شاعر که سال‌هاست شب شعر «عاشورا» را در شیراز برگزار می‌کند، معتقد است: کنگره‌ها و همایش‌هایی که با عناوین مختلف برگزار می‌شود اولین مروج و تولید کننده شعر مذهبی هستند که برگزارکنندگان باید با خط دهی به این کنگره‌ها آن‌ها را از حالت ویترینی به کنگره‌های کاربردی مبدل کنند چون بسیاری از افرادی که در این کنگره‌ها شرکت می‌کنند جوانان و نوجوانانی هستند که باید با سرچشمه‌های معرفتی آشنا شوند و بعد اشعار آن‌ها در فضای مجازی به خوبی منتشر شود.
این شاعر با بیان اینکه در حال حاضر با استفاده از فضای مجازی این اشعار به خوبی در میان مردم منتشر می‌شود، می‌گوید: باید این فضا توسط مذهبیون جدی گرفته شود هر چه قدر تا به حال این فضاها جولانگاه دشمن شده است، ما هم باید کار فرهنگی‌مان را در همین فضا ادامه بدهیم.
وی در ادامه بر توجه شاعران به سیره معصومین(ع) تأکید می‌کند و می‌افزاید: سخنان امیرالمؤمنین(ع) در نهج‌البلاغه باید در شعر تجلی پیدا کند حتی فردوسی، نظامی، سعدی و مولانا هم در اشعارشان بر قرآن و سیره اهل بیت(ع) توجه کرده‌اند و به همین دلیل اشعارشان بعد گذشت قرن‌ها ماندگار شده است. همین اتفاق باید در شعر شاعر امروز رخ دهد و مهم ترین مسایلی را که در سبک زندگی اسلامی مطرح می‌شود به این صورت با ابزار شعر به گوش جهان رساند.
اسطوره گرایی آفت شعر مذهبی
به باور محمد جواد شرافت، هیأت‌های مذهبی یکی از پرمخاطب‌ترین تریبون‌ها است چون مردم با عشق و ارادتی که به خاندان معصومین(ع) دارند در این جلسات شرکت می‌کنند و بخش عمده‌ای از این جلسات هم با شعر اداره می‌شود.
این شاعر آیینی معتقد است توجه جامعه به هیأت‌های مذهبی مورد توجه رهبر معظم انقلاب است که ایشان دیداری خاص با شاعران مذهبی‌سرا داشته‌اند و حتی در این جلسه چند مداح هم نوحه‌خوانی کردند.
شرافت با بیان اینکه در این هیأت‌ها،خطیب و مداح وظایف خودشان را دارند و شاعر هم موظف است پیرامون خودش را ببینید، بر نگاه و توجه دقیق شاعر به زندگی اهل بیت(ع) تأکید می‌کند و می‌گوید: اگر مسأله سبک زندگی اسلامی و ایرانی مطرح می‌شود قطعاً باید سیره زندگی ائمه(ع) مورد توجه شاعر مذهبی‌سرا قرار بگیرد. شاعران آیینی باید بتوانند سیره‌های رفتاری اهل بیت(ع) را در اشعارشان به شکل هنرمندانه بیان کنند و فقط این نوع بیان ناخودآگاه بر مخاطب تاثیر می‌گذارد.
وی در توضیح بیشتر می‌گوید: بیان حجب و حیای حضرت زهرا(س) در اشعار و توجه به شجاعت و صداقت معصومان(ع) اگر با بیانی امروزی در اشعار منعکس شود، مورد توجه مخاطب قرار می‌گیرد.
شرافت به یک آسیب شعر آیینی اشاره می‌کند و می‌گوید: بسیاری از اشعار آیینی امروز پیرامون مدح بزرگان است و این اشعار شکل اسطوره‌ای پیدا کرده است . شاعر آیینی می‌تواند شیوه‌های رفتاری بزرگان دینی را چاشنی این مفاهیم کند تا گستره تأثیر شعرش را بیشتر کند.
این شاعربا ذکر مثالی از ابیات شعر معروف حجت‌الاسلام جعفری در مورد حضرت زهرا(س) می‌گوید: در این شعر، بانوی بزرگوار از اسما می‌خواهند تا برای پیکر مطهرشان تابوت بسازد. این شعر مرثیه است اما بیت‌های آغازینش، این گونه آغاز می‌شود:جایی برای کوثر و زمزم درست کن/ اسما برای فاطمه مرهم درست کن/تابوت کوچکی که بمیرم درون آن/ با چند تخته چوب برایم درست کن/اما به نظر من بیت:« مثل شروع زندگی مرتضی و من/ بی زرق و برق و ساده و محکم درست کن» مصداق سبک زندگی اسلامی‌ست که برای زوج‌های جوان الهام‌بخش است.
هر کدام از ما می‌توانیم در لابه‌لای اشعارمان این الگوهای رفتاری را به شکلی هنرمندانه به جامعه نشان دهیم.
توجه شاعر مذهبی به امور روزمره
رضا اسماعیلی شاعر دینی هم معتقد است: تأکید رهبر انقلاب بر این نوع شعری به این دلیل است که ایشان معتقدند شاعرآیینی نباید فقط به سوگ و مرثیه توجه کند بلکه در شرایط کنونی ضرورت دارد با استفاده از شعر از زندگی بزرگان دینی الگوسازی کند تا نسل امروز را از بی اخلاقی‌هایی که او را احاطه کرده است، حفظ کند.
وی ادامه می‌دهد: مسایلی نظیر بحث پوشش اسلامی، آداب معاشرت، نگه داشتن حرمت پیران، جوانمردی، تربیت فرزندان و همسرداری همان اموری هستند که همه افراد جامعه به نوعی با آن درگیرند اما جایشان در شعر امروز خالی‌ست در حالیکه همه این مسایل در سبک زندگی اسلامی مطرح می‌شود. غفلت از همین موضوعات در شعر آیینی این نوع شعری را تبدیل به شعر توصیفی کرده است.
نظر شما